Жеңілдетілген автонесие бағдарламасының тоқтауына қатысты сарапшы пiкiр бiлдiрдi

Ұлттық Банктің жеңілдетілген автонесиелеу бағдарламасының жабылуы нарыққа әсер етеді, бірақ қайғылы жағдайға әкелмейдi. LS-ке бұл пікірмен "ҚазАвтоПром" басқарма төрағасының орынбасары Артур Мискарян бөлісті.

Мискарянның айтуынша, бағдарламаны тоқтату немесе қаржыландыруды қысқарту нарықтық өсу қарқынына әсер етеді, бірақ жеңіл автомобильдер нарығы үшін жойқын салдарға әкелмейді.

"Алайда, жаңа автомобильдер сатылымының қазіргі өсу қарқыны ескі автопарк проблемасына айтарлықтай әсер ету үшін жеткіліксіз. Елiмiздегі автомобильдердің орташа жасы бүгінде 20 жылдан асады. Бұл жағдай жол қауіпсіздігі мен экологиялық жағдай тұрғысынан маңызды проблема. Оны шешу үшін елдің автопаркін жаңартуды қарқынды жүру қажет, ал бағдарламаның жұмысын тоқтату, керісінше, оны баяулатады", – деді ол.

Оның айтуынша, соңғы үш жыл ішінде жеңілдетілген несие беру бағдарламасы отандық автомобильдердің жыл сайынғы сатылымының 12%-ынан аспайды. 2020 жылы осы бағдарлама бойынша 90 мың бірліктен 8 мың машина сатылды. Бұл бүкіл нарықтың шамамен 9% құрайды. 2018 жылдан бастап сатылымның өсуі жылына 20-25% құрады.

Баға қатысты түсінік бере отырып, Мискарян бұған ұлттық валютаның тұрақтылығы және нарықта дұрыс бәсекелестіктің болуы – дилерлер мен өндірушілердің алуан түрлілігі әсер ететінін атап өтті.

"Жеңілдетілген несиелеу бағдарламасы бағаның құбылмалылығы тұрғысынан нарыққа әсер етпейді. Бағдарлама біздің нарық үшін бірегей несие ұсынысы болып табылады, оны тұтынушылар жоғалтуы мүмкін. Нарықтық автонесиелер бойынша шарттар, шын мәнінде, тұтынушы үшін автомобильдердің қолжетімділігіне айтарлықтай әсер етпек", – деп хабарлады одақ өкілі.

LS сұхбаттасушысының айтуынша, орташа есеппен автонесиелер автокөлік құнының 10% бастапқы жарнасы кезінде қолжетімді, ал нақты ұсынысқа байланысты сыйақы мөлшерлемесі 14,9%-дан 26%-ға дейін болуы мүмкін.

"Сондықтан жеңілдетілген несие бағдарламасы – тұтынушылар үшін бірегей мүмкіндік. Көрші елдерде, соңғы уақытта ұқсас бағдарламаларды қорландыру тұтынушыларды да, отандық өндірушілерді де қолдау мақсатында белсенді түрде артып келеді. Бұл тәсіл әсіресе бүгін –пандемия жағдайында ақталған", – деп түйіндеді ол.

Еске сала кетейік, осыған дейн Ұлттық банк жеңілдетілген автонесиелеу бағдарламасын қаржыландыруды аяқтайтынын хабарлаған болатынбыз. Бұл ретте Қазақстанда өндірілген жеңіл автокөлік сатып алушыларына несие беру үшін Ұлттық банк бұрын бөлген 40 млрд теңгені одан әрі пайдалану мүмкіндігі көзделді. Қазақстанның даму банкі бағдарламаны одан әрі іске асыру бойынша әзірше түсінік берген жоқ.